«Ο λόγος είναι σκιά του έργου»

«Όποιος προτιμά τα αγαθά της ψυχής προτιμά τα πιο θεϊκά όποιος προτιμά τα αγαθά του σώματος προτιμά τα ανθρώπινα»

«Όποιος νικιέται από τα χρήματα είναι αδύνατο να γίνει ποτέ δίκαιος»

«Όποιος προσπαθεί να νουθετήσει εκείνον ο οποίος νομίζει ότι έχει νου ματαιοπονεί»

«Οι ανόητοι συνετίζονται με τις δυστυχίες»

«Ούτε τέχνη, ούτε σοφία είναι εφικτή για κάποιον αν δεν την διδαχτεί»

«Οι ηδονές την στιγμή που δεν πρέπει, γεννούν στενοχώριες»

«Οι έντονες επιθυμίες ενός συγκεκριμένου πράγματος κάνουν την ψυχή τυφλή ως προς τα υπόλοιπα»

«Αιτία των λαθών είναι ότι αγνοούμε το καλύτερο»

«Το να λες τα πάντα και να μη θέλεις ν' ακούς τίποτα είναι πλεονεξία»

«Όποιος φθονεί προκαλεί θλίψη στον εαυτό του σαν να τον εχθρεύεται»

«Οι μικρές ευεργεσίες την κατάλληλη στιγμή είναι τεράστιες για εκείνους που τις δέχονται»

«Στα πάντα το ωραίο είναι το ίσο, δεν θεωρώ όμως σωστή ούτε την υπερβολή ούτε την έλλειψη»

«Όσοι επαινούν τους ανόητους τους βλάπτουν πολύ»

«Οι άνθρωποι δημιούργησαν νοητική εικόνα της τύχης για να δικαιολογήσουν την δική τους ακρισία»

«Το ψάρι που μοιράζεσαι με τον άλλο, δεν έχει κόκαλα»

«Η ζωή χωρίς αρετή, φρόνηση και σωφροσύνη δεν είναι κακή ζωή αλλά θάνατος που διαρκεί πολύ»

«Η παιδεία είναι στολίδι για τους ευτυχισμένους και καταφύγιο για τους δυστυχισμένους»

«Όταν ένα ζώο χρειάζεται κάτι, ξέρει πόση είναι η ανάγκη του, ενώ, όταν χρειάζεται ένας άνθρωπος, δεν ξέρει»

«Οι ανόητοι επιθυμούν την μακροβιότητα, αν και η μακροβιότητα δεν τους ευχαριστεί»

«Οι άνθρωποι προσπαθώντας να αποφύγουν τον θάνατο, τον επιδιώκουν»

«Η αυτάρκεια ουδέποτε γίνετε τροφή μικρής νύχτας»

«Η σωφροσύνη αυξάνει τα ευχάριστα και μεγαλώνει την απόλαυση»

«Η ανδρεία κάνει τις συμφορές μικρότερες»

«Η επιθυμία για χρήματα, αν δεν περιοριστεί από την ικανοποίησή της, είναι πολύ χειρότερη από την έσχατη φτώχεια, γιατί οι μεγαλύτερες επιθυμίες δημιουργούν μεγαλύτερες ανάγκες»

«Η συγκέντρωση πολλών χρημάτων για τα παιδιά είναι πρόφαση φιλαργυρίας, η οποία ασκεί έλεγχο στον δικό της χαρακτήρα»

«Όσα χρειάζεται το σώμα, μπορούν να τα έχουν όλοι εύκολα χωρίς κόπο και ταλαιπωρία· όσα όμως απαιτούν κόπο και ταλαιπωρία και προκαλούν στενοχώρια στη ζωή αυτά δεν τα επιθυμεί το σώμα αλλά η άσχημα συγκροτημένη γνώση»

«Η επιθυμία για το περισσότερο καταστρέφει και αυτό που έχουμε»

«Οι φιλάργυροι έχουν την μοίρα της μέλισσας, δουλεύοντας σαν να πρόκειται να ζήσουν για πάντα»

«Ζωή χωρίς γιορτές είναι μακρύς δρόμος χωρίς πανδοχεία»

«Σωστή κρίση διαθέτει αυτός που δεν λυπάται για όσα δεν έχει αλλά χαίρεται όσα έχει»

«Ο συνεχής κόπος γίνεται ολοένα ελαφρύτερος από την συνήθεια»

«Ακόμα και αν είσαι μόνος να μην πεις και να μην κάνεις τίποτα κακό. Μάθε να σέβεσαι στον εαυτό σου πιο πολύ από ότι τους άλλους»

«Ο σοφός άνδρας μπορεί να πάει σε κάθε τόπο, γιατί πατρίδα της ενάρετης ψυχής είναι όλος ο κόσμος»

«Η πείνα στο δημοκρατικό πολίτευμα είναι τόσο προτιμότερη από τη λεγόμενη ευδαιμονία των δυναστικών πολιτευμάτων όσο η ελευθερία από τη δουλεία»

«Η πόλη που διοικείται σωστά (δημοκρατικά) είναι η μεγαλύτερη προστασία και σ' αυτή έγκειται τον παν»

«Οι άνθρωποι θυμούνται περισσότερο τις κακές πράξεις παρά τις καλές»

«Τα λίγα λόγια είναι στολισμός για την γυναίκα, ενώ ωραία είναι και η λιτότητα του στολισμού»

«Η φτώχεια και ο πλούτος είναι ονόματα που σημαίνουν την ανάγκη και τον χορτασμό. Δεν είναι πλούσιος αυτός που έχει ανάγκες ούτε φτωχός αυτός που δεν έχει»

«Οι μικρές επιθυμίες (ολιγάρκεια) κάνουν την φτώχεια ισοδύναμη με τον πλούτο»

«Ευτυχισμένος είναι όποιος αισθάνεται γαλήνη με τα λίγα χρήματα, ενώ δυστυχισμένος είναι όποιος δεν ευχαριστιέται ούτε με τα πολλά»

«Πρέπει με κάθε τρόπο να σκοτώνει κανείς κάθε τι που παραβιάζει την δικαιοσύνη και βλάπτει. Και όποιος εφαρμόζει αυτή την αρχή θα έχει σε κάθε καθεστώς μεγαλύτερο μερίδιο στην ευτυχία, στη δικαιοσύνη, στο θάρρος και στην περιουσία»

«Όσα στραβά υπάρχουν σ' εμάς τα δημιούργησε η ανισότητα»

«Αντίθετα όσα έχουν την κατάλληλη τάξη είναι έργο της ισότητας Αυτή κυριολεκτικά αποτελεί τον κόσμο σε κάθε τι που υπάρχει, ενώ στα κράτη είναι βάθρο του πιο δίκαιου και καλύτερου καθεστώτος, της δημοκρατίας»

«Η ισότητα επίσης δημιουργεί την υγεία τους σώματος και την καλοκαγαθία της ψυχής»

«Γιατί πραγματικά η ανισότητα ανέκαθεν ήταν και είναι πηγή ασθενειών και κακών»

θεωρούσε ως χείριστο κακό την φιλαργυρία, και ως υπέρτατο καλό την φιλοσοφία.

Όταν έφτασε στην Αθήνα, γνώρισε τον Αντισθένη. Εκείνος τον έδιωχνε γιατί δεν δεχόταν κανένα μαθητή αλλά ο Διογένης επέμενε. Κάποια στιγμή ο Αντισθένης προσπάθησε να τον διώξει με κάποιο ξύλο και ο Διογένης του είπε:

«Δεν θα βρεις ξύλο αρκετά σκληρό για να με διώξεις όσο ο λόγος σου έχει αξία»

Από τότε έγινε μαθητής του Αντισθένη.

Στην Αθήνα, όταν έφτασε, είχε ένα δούλο, τον Μάνη. Ο Μάνης σύντομα το έσκασε (προφανώς δεν άντεχε την ασκητική ζωή του κυρίου του). Όταν οι Αθηναίοι τον ρώτησαν γιατί δεν τον αναζήτησε, ο Διογένης απάντησε:

«Θα ήταν γελοίο αν ο Μάνης μπορεί να ζήσει χωρίς τον Διογένη, ο Διογένης να μη μπορεί να ζήσει χωρίς τον Μάνη»

Βλέποντας ένα ποντίκι να τρέχει και να μην αναζητεί κρυψώνα ούτε να φοβάται το σκοτάδι ούτε να επιθυμεί τίποτε από αυτά που θεωρούνται απολαύσεις, αντιλήφθηκε τα κοινά στοιχεία που είχε με τη δική του ζωή.

Δείχνοντας τη στοά του Δία και το Πομπήιο έλεγε πως γι' αυτόν το είχαν κατασκευάσει οι Αθηναίοι, για να κατοικεί εκεί.

Έλεγε πως ακολουθεί το παράδειγμα των χοροδιδάσκαλων (χορωδία) που συνήθως δίνουν εντονότερο τόνο για να καθοδηγήσουν τους υπόλοιπους.

Συνήθιζε να λέει πως οι κατάρες στις τραγωδίες γράφτηκαν γι' αυτόν γιατί ήταν:

Χωρίς πόλη, χωρίς σπίτι, στερημένος από πατρίδα, φτωχός, περιπλανώμενος, με εξασφαλισμένο το φαΐ μόνο μιας μέρας.

Όταν είδε ένα παιδί να πίνει από την χούφτα του νερό, πέταξε από το σακούλι του το κύπελλο και είπε

«ένα παιδί με ξεπέρασε σε απλότητα»

Όταν κάποιος μακάριζε τον Καλλισθένη και έλεγε πόσες πολυτέλειες απολαμβάνει κοντά στον Αλέξανδρο, είπε

«Είναι δυστυχισμένος, αφού τρώει όποτε κάνει κέφι ο Αλέξανδρος»

Είχε γράψει σε κάποιον να φροντίσει να του εξασφαλίσει μέρος για κατοικία και επειδή αργούσε, έκανε σπίτι του το πιθάρι που βρισκόταν στο Μητρώο.

Οι Αθηναίοι τον αγαπούσαν γι' αυτό όταν ένας νεαρός του έσπασε το πιθάρι, μαστίγωσαν τον νεαρό και έδωσαν άλλο στο Διογένη.

Άναψε λυχνάρι την ημέρα και είπε «ζητώ άνθρωπο».

Έλεγε ότι στην τύχη αντιστεκόταν με θάρρος, στον νόμο με τη φύση, στα πάθη με τη λογική.

Χωρίς εξάσκηση τίποτε δεν μπορούμε να καταφέρουμε, ενώ με την εξάσκηση μπορεί να ξεπεραστεί κάθε εμπόδιο. Πρέπει λοιπόν να επιλέγουμε όχι τους άχρηστους κόπους, αλλά αυτούς που επιβάλει η φύση για να ζούμε ευτυχισμένα.

Οι άνθρωποι δυστυχούν εξαιτίας της ανοησίας τους. Όμως και η περιφρόνηση της ίδιας της ηδονής, όταν είναι συνειδητή επιλογή, μπορεί να είναι κάτι πολύ ευχάριστο. Όπως αυτοί που έχουν συνηθίσει να ζουν με ηδονές, ενοχλούνται από την έλλειψη τους, έτσι κι αυτοί που έχουν συνηθίσει στον αντίθετο τρόπο ζωής, περιφρονούν τις ηδονές.

Το καλοκαίρι κυλιόταν πάνω σε ζεστή άμμο και το χειμώνα αγκάλιαζε παγωμένα αγάλματα, εξασκώντας με κάθε τρόπο και για κάθε περίπτωση τον εαυτό του.

Όταν κάποτε επρόκειτο να πουληθεί ως δούλος στην Κρήτη...

Ρωτήθηκε τι ξέρει να κάνει, «Ανδρών αρχείν» (Ξέρω να εξουσιάζω) είπε, και προς τον δουλέμπορο είπε «Φώναξε μήπως κάποιος θέλει δεσπότη»

Όταν κάποτε επρόκειτο να πουληθεί ως δούλος στην Κρήτη...

Ο δουλέμπορος μη αφήνοντάς τον να καθίσει, του είπε

«Δεν έχει σημασία γιατί και τα ψάρια όπως και να στέκονται το ίδιο πωλούνται»

Στον Κορίνθιο Ξενιάδη, που τον αγόρασε, είπε πως πρέπει να τον υπακούει, γιατί σε ένα γιατρό ή κυβερνήτη ακόμα κι αν είναι δούλος, πρέπει να υπακούμε.

Ο Ξενιάδης τον αγόρασε ως δούλο από την Κρήτη, και τον μετέφερε στην Κόρινθο όπου, τον ελευθέρωσε, του ανέθεσε την εκπαίδευση των παιδιών του και την διαχείριση του οίκου του. Ο ίδιος ο Ξενιάδης, τον λάτρευε και έλεγε, «Στο σπίτι μου, μπήκε ένας καλός δαίμονας», αλλά και αυτός δεν καταχράστηκε την εμπιστοσύνη και του φίλου του.

Τα παιδιά του πλούσιου Ξενιάδη τα εκπαίδευσε να ντύνονται λιτά, να φέρονται απλά, τα έβαλε να μάθουν έργα ποιητών και άλλων καθώς και έργα δικά του, και αυτά τον λάτρευαν.

Ο Κλεομένης στο έργο του "Παιδαγωγικός" αναφέρει ότι οι φίλοι του Διογένη θέλησαν να τον ελευθερώσουν (από δούλο του Ξενιάδη) και εκείνος τους απεκάλεσε ανόητους, γιατί, όπως είπε,

τα λιοντάρια δεν είναι δούλοι αυτών που τα τρέφουν, αλλά αυτοί που τρέφουν τα λιοντάρια είναι δούλοι των λιονταριών, αφού ο φόβος χαρακτηρίζει τους δούλους, ενώ τα θηρία προκαλούν φόβο στους ανθρώπους

Οι διάφοροι απολογισμοί δίνονται σχετικά με τον τρόπο και το χρόνο του θανάτου του. Φαίνεται πιθανότερο ότι πέθανε στην Κόρινθο, κατά το 90ο έτος της ηλικίας του και την 114η Ολυμπιάδα.

Οι φίλοι του τσακώθηκαν για το ποιος θα τον θάψει. Μια στήλη του Παριανού μαρμάρου, που ολοκληρώνετε με την μορφή ενός σκύλου, τοποθετήθηκε στον τάφο του.

Παυσανίας:
«Όπως πηγαίνουμε στην Κόρινθο θα βρούμε τάφους, και κοντά στην πύλη είναι θαμμένος ο Διογένης από την Σινώπη, αυτός που οι Έλληνες αποκαλούν σκύλο»

Οι συμπολίτες του της Σινώπης, δημιούργησαν επίσης, ορειχάλκινα αγάλματα στη μνήμη του φιλοσόφου.

"Καί ο χαλκός γερνάει με το πέρασμα του χρόνου, όμως, Διογένη, η δόξα σου θα υπάρχει αιώνια, γιατί μόνο εσύ έδειξες στους θνητούς τον τρόπο να είναι αυτάρκεις και τον δρόμο που οδηγεί στην απλή ζωή"

Επιγραφή σε άγαλμα του Διογένη, αφιέρωμα από τους συμπολίτες του.

Η μόρφωση, έλεγε, πως για τους νέους είναι σύνεση, για τους γέρους παρηγοριά, για τους φτωχούς πλούτος και για τους πλούσιους στολίδι.

Ακόμη έλεγε πως όταν βλέπει ιατρούς και φιλόσοφους, θεωρεί τον άνθρωπο ως το πιο συνετό ζώο.

Όταν όμως βλέπει ονειροκρίτες, μάντεις και όσους ασχολούνται με αυτούς ή όταν βλέπει εκείνους που φουσκώνουν αλαζονικά για τη φήμη και τον πλούτο τους, έχει τη γνώμη πως δεν υπάρχει τίποτα πιο ανόητο από τον άνθρωπο.

Τα πάντα ανήκουν στους Θεούς. Οι σοφοί είναι φίλοι των Θεών. Μεταξύ φίλων όλα είναι κοινά, άρα όλα ανήκουν στους σοφούς.

Στην ερώτηση τι κέρδισε από την φιλοσοφία, απάντησε:

«Αν μη τι άλλο, σίγουρα το να είμαι έτοιμος να αντιμετωπίσω οτιδήποτε μου τύχει»

Σ' αυτόν που του είπε ότι δεν ενδιαφέρεται για την φιλοσοφία, του απάντησε:

"Τότε γιατί ζεις, αφού δεν θες να ζεις καλά"

Απορούσε με τους μαθηματικούς που παρατηρούν τα άστρα και παραβλέπουν όσα είναι μπροστά στα πόδια τους.

Με τη γεωμετρία, τη μουσική, την αστρονομία και τα παραπλήσια, ο Διογένης δεν ασχολήθηκε επειδή τα θεωρούσε άχρηστα και μη αναγκαία.

Τους δε Διονυσιακούς αγώνας (Θέατρο) μεγάλα θαύματα μωροίς έλεγε.

Απορούσε με τους γραμματικούς που αναζητούν τα λάθη του Οδυσσέα και αγνοούν τα δικά τους.

Απορούσε με τους μουσικούς που συντονίζουν αρμονικά τις χορδές της λύρας, ανάρμοστα με την ψυχή τους.

Σε κάποιον που θαύμαζε το πλήθος των αφιερωμάτων στη Σαμοθράκη, είπε:

«Θα ήταν πολύ περισσότερα, αν έστελναν αφιερώματα και αυτοί που δεν σώθηκαν»

Όταν είδε κάποτε τους υπεύθυνους της περιουσίας ενός ιερού να τραβολογούν κάποιον που είχε κλέψει μια φιάλη είπε:

«Οι μεγάλοι κλέφτες σέρνουν τον μικρό»

Οι Αθηναίοι του ζήτησαν να μυηθεί και του έλεγαν ότι θα είχε καλύτερη θέση στον Άδη. Απάντησε:

«Είναι γελοίο να βρίσκονται ο Αγησίλαος και ο Επαμεινώνδας στα Τάρταρα και κάποιοι τιποτένιοι επειδή μυήθηκαν να βρίσκονται στις νήσους των Μακάρων»

«Οι ρήτορες μαθαίνουν και μιλάνε για το δίκαιο, αλλά δεν το πράττουν»

Ένας τύραννος τον ρώτησε κάποτε, ποιος χαλκός είναι καλύτερος για την κατασκευή ανδριάντα, του απάντησε:

«Αυτός με τον οποίο κατασκευάστηκαν τα αγάλματα των Αρμόδιου και Αριστογείτων [οι τυραννοκτόνοι]»

Όταν τον ρώτησαν από που είναι, είπε «κοσμοπολίτης»

Όταν ρωτήθηκε τι είναι ωραιότερο για τους ανθρώπους είπε:

«το να μιλούν ελεύθερα»

Κορόιδευε την ευγενική καταγωγή, την δόξα και τα παρόμοια, είναι «κοσμήματα κακίας» έλεγε.

«Η μόνη σωστή πολιτειακή οργάνωση είναι οι νόμοι της φύσης»

Οι γυναίκες έλεγε πρέπει να είναι κοινές για όλους. Δεν αναγνώριζε τον γάμο, αλλά υποστήριζε ότι καθένας μπορεί να έχει σχέσεις μ' αυτή που θα ανταποκριθεί στο ενδιαφέρον του. Έτσι και τα παιδιά θα είναι κοινά.

Έκπληξη του προκαλούσαν οι δούλοι που ενώ έβλεπαν το αφεντικό τους να τρώει πλουσιοπάροχα, δεν έκλεβαν.

Τους ρήτορες και όσους ενδοξολογούν τους έλεγε τρισάθλιους.

«οι Θεοί έδωσαν στους ανθρώπους τη δυνατότητα να ζουν εύκολα αλλά αυτό δεν φαίνεται γιατί οι άνθρωποι ζητούν μελόπιτες, αρώματα και τα παραπλήσια»

«Τη ζωή πρέπει να είμαστε έτοιμοι να την αντιμετωπίσουμε ή με τον λόγο (λογική) ή με τον βρόχο (θηλιά)»

Την φιλαργυρία την θεωρούσε «μητρόπολη» όλων των κακών.

Τους καλούς ανθρώπους τους έλεγε ομοιώματα Θεών, τον έρωτα ασχολία αργόσχολων.

Όταν ρωτήθηκε που είδε ενάρετους (σύμφωνα με τις αρχές του) άντρες, αποκρίθηκε: «Άντρες πουθενά, στην Σπάρτη όμως, είδα παιδιά»

Έλεγε ότι οι άνθρωποι συναγωνίζονται στο σκάψιμο[προετοιμασία για τους αγώνες] και στις κλωτσιές, όχι όμως και για το ποιος είναι καλός και τίμιος.

Κατέκρινε αυτούς που επαινούσαν τους δίκαιους, επειδή είναι υπεράνω χρημάτων, ενώ συγχρόνως ζήλευαν τους πλούσιους.

«Είμαι από τους σκύλους που επαινούνται, κανείς όμως δεν τολμά να κυνηγήσει μαζί μου»

Σε όσους έδιναν σημασία στα όνειρα έλεγε

πως με όσα κάνουν όταν είναι ξύπνιοι δεν ασχολούνται, ενώ γι' αυτά που συμβαίνουν στον ύπνο τους δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον.

Σ' αυτούς που του είπαν, «γέρασες, κοίτα να ξεκουραστείς», είπε «Αν έπαιρνα μέρος σε αγώνα δρόμου, στο τέλος, θα έπρεπε να χαλαρώσω αντί να επιταχύνω;»

«Τα αξιόλογα πράγματα μπορούν να αγοραστούν με ασήμαντα ποσά και το αντίστροφο. Μπορεί δηλαδή να αγοραστεί ένας ανδριάντας με 3000 ενώ μια μεγάλη ποσότητα αλεύρων με δύο χάλκινα»

Τα λόγια που λέγονται για ευχαρίστηση τα παρομοίασε με μελένια αγχόνη.

Την κοιλιά (πείνα) την αποκαλούσε Χάρυβδη της ζωής.

Όταν ρωτήθηκε «Αν πεθάνεις, ποιος θα φροντίσει την κηδεία σου;»

Απάντησε «Αυτός που θα θέλει το σπίτι μου»

Όταν ρωτήθηκε πότε πρέπει να παντρευόμαστε, είπε:

«Τους μεν νέους μηδέπω (όχι ακόμα), τους δε πρεσβύτερους μηδεπώποτε (ποτέ)»

και την μεν Ευκλείδου σχολήν έλεγε χολήν, την δε Πλάτωνος διατριβήν, κατατριβήν.

Ο Πλάτωνας τον είδε να πλένει λάχανα και του είπε:

«Αν ήξερες να τιμάς τον Διονύσιο[τον τύραννο των Συρακουσών] δεν θα έπλενες λάχανα τώρα»

και ο Διογένης απάντησε:

«Και εσύ αν έπλενες λάχανα δεν θα τιμούσες τον Διονύσιο»

Ο στωικός Διονύσιος λέει πως αιχμαλωτίστηκε στη μάχη της Χαιρώνειας και οδηγήθηκε μπροστά στον Φίλιππο. Όταν ρωτήθηκε ποιος είναι, απάντησε:

«κατάσκοπος της απληστίας σου»

Τα λόγια του προκάλεσαν θαυμασμό και αφέθηκε ελεύθερος...

Λένε πως ο Αλέξανδρος είχε πει πως αν δεν ήταν ο Αλέξανδρος, θα ήθελε να είναι ο Διογένης.

Καθώς λιαζόταν στο Κράνειο [στην Κόρινθο] στάθηκε μπροστά του ο Αλέξανδρος και του είπε «αίτησόν με ό θέλεις», και απάντησε «αποσκότησόν μου»

Κάποτε που ο Αλέξανδρος έστειλε επιστολή με κάποιον ονόματι Άθλιο, στον Αντίπατρο στην Αθήνα, ο Διογένης που ήταν παρών είπε

«άθλιος παρ' αθλίου δι' αθλίου πρός άθλιον»

Όταν ο Πέρδικκας τον απείλησε πως αν δε πάει θα τον σκοτώσει, είπε:

«Δεν πειράζει, το ίδιο θα έκανε και μια αράχνη», εκείνο που θα θεωρούσε απειλή θα ήταν αν «ακόμη και χωρίς εμένα θα μπορούσες να ζήσεις ευτυχισμένα»

Σε ένα συμπόσιο νέων, μπήκε αξύριστος και τον χτύπησαν. Ο Διογένης έγραψε τα ονόματα αυτών που τον χτύπησαν, και κυκλοφορούσε με τον κατάλογο κρεμασμένο επάνω του μέχρι που οι νέοι αυτοί κατηγορήθηκαν και τιμωρήθηκαν για υβριστική συμπεριφορά.

Στον Ξενιάδη που τον αγόρασε για δούλο είπε «Κοίτα να κάνεις ότι σου λέω», και όταν εκείνος του απάντησε «Πάνω πηγαίνουν τα νερά των ποταμών;» ο Διογένης απάντησε «Αν ήσουν άρρωστος και αγόραζες γιατρό δεν θα υπάκουες αλλά θα του έλεγες το ίδιο;»

Κάποιος τον κάλεσε σε δείπνο αλλά του είπε ότι δεν θα πάει γιατί την τελευταία φορά δεν του είπε (ο οικοδεσπότης) «ευχαριστώ».

Συνάντησε τον ρήτορα Δημοσθένη την ώρα που έτρωγε σε ένα πανδοχείο.

Εκείνος προσπάθησε να του κρυφτεί στο βάθος του είπε «Όσο πας, μπαίνεις βαθύτερα» (πέφτεις χαμηλότερα).

Σε κάποιο δείπνο κάποιοι του έριχναν κόκαλα σαν σε σκύλο, τότε εκείνος σηκώθηκε και τους κατούρησε σαν σκύλος.

Έναν μεγαλόσωμο κιθαρωδό που όλοι κατηγορούσαν αυτός τον επαινούσε. Όταν ρωτήθηκε γιατί είπε:

«Επειδή, παρά το μέγεθος του, παίζει κιθάρα και δεν ληστεύει»

Κάποτε ζητιάνευε από ένα άγαλμα, όταν ρωτήθηκε γιατί, απάντησε: «Μελετώ την αποτυχία» ή κάποτε ζήτησε έναν ανδριάντα, όταν ρωτήθηκε γιατί, απάντησε «Μελετώ την αποτυχία»

Όταν ρωτήθηκε γιατί οι άνθρωποι ελεούν τους ζητιάνους αλλά όχι τους φιλόσοφους, είπε: «γιατί κουτσοί και τυφλοί υπάρχει περίπτωση να γίνουν, φιλόσοφοι όμως αποκλείεται»

Παρουσιάστηκε σε μια ομιλία του ρήτορα Αναξιμένη κρατώντας ένα παστό ψάρι και απέσπασε την προσοχή των ακροατών, ο ρήτορας αγανάκτησε και ο Διογένης είπε:

«Ένα τιποτένιο ψάρι διέλυσε την ομιλία του Αναξιμένη»

Όταν τον κατηγόρησαν ότι τα πίνει στο καπηλειό, απάντησε «και στο κουρείο, κουρεύομαι»

Ο Κράτης καταγόταν από την Θήβα και ήταν μαθητής του Διογένη. Είναι ο πιο σημαντικός μαθητής του. Ο Κράτης επίσης ήταν και ο δάσκαλος του Ζήνων του Κιτιεύς του «πατέρα» της σχολής των στοϊκών. Η σχολή αυτή ήταν η σημαντικότερη από όλες τις άλλες της αρχαιότητας.

Ήταν πλούσιος αλλά πούλησε όλη την περιουσία του και συγκέντρωσε διακόσια τάλαντα [σοβαρό ποσό], τα οποία τα ξόδεψε για τους συμπολίτες του.

Παντρεύτηκε την πανέξυπνη Ιππαρχία, η οποία είχε γοητευθεί από τις διαλέξεις του και παράτησε την πλούσια και αριστοκρατική οικογένεια της για να ζήσει ασκητικά με τον (φτωχό πλέον) Κράτη.

«Όσα έμαθα, μελέτησα και διδάχτηκα από τις Μούσες, αυτά έχω. Ο πλούτος και τα υλικά αγαθά γίνονται καπνός»

«Από την φιλοσοφία κέρδισα ένα δοχείο λούπινα και το να μην νοιάζομαι για τίποτα»

«Τον έρωτα τον σταματά η πείνα, ειδεμή, ο χρόνος. Αν δεν ισχύει τίποτα από αυτά, τότε η θηλιά»

Έβριζε επίτηδες τις πόρνες εξασκούμενος στο να μπορεί να αντιμετωπίσει βρισιές

«Πρέπει να σπουδάζουμε φιλοσοφία, ως την στιγμή που θα βλέπουμε τους στρατηγούς ως οδηγούς γαϊδάρων»

Όταν ο Αλέξανδρος τον ρώτησε αν θέλει να ανοικοδομηθεί η πατρίδα του [η Θήβα, την είχε καταστρέψει ο Αλέξανδρος], είπε: «Για ποιό λόγο; Ίσως κάποιος άλλος Αλέξανδρος την ξαναερειπώσει»

Έλεγε πως πατρίδα του είναι η ασημότητα και η φτώχεια, που δεν προσβάλλονται από καμιά συγκυρία, και είναι πολίτης του Διογένη ο οποίος ποτέ δεν σκέφτεται να κάνει κακό εξαιτίας φθόνου.

Ο Μητροκλής ήταν αδερφός της Ιππαρχίας, της γυναίκας του Κράτη. Ήταν μαθητής του Θεόφραστου του περιπατητικού και τόσο είχε διαφθαρεί ώστε κάποτε στη διάρκεια μιας ομιλίας έκλασε. Ντράπηκε τόσο ώστε κλείστηκε στο σπίτι του παρακαλώντας να πεθάνει!

Παρακάλεσαν, λοιπόν, τον Κράτη να τον συνεφέρει. Αυτός πήγε σπίτι του, έχοντας φάει πρώτα λούπινα, και αφού προσπάθησε με τα λόγια και δεν τα κατάφερε για αρκετή ώρα, έκλασε και αυτός δημοσίως...

Από τότε ο Μητροκλής έγινε μαθητής του.

Η Ιππαρχία ερωτεύτηκε τα λόγια και τις πράξεις του Κράτη και δεν ενδιαφερόταν για κανένα άλλο μνηστήρα πλούσιο ή μη, «ευγενή» ή όχι, όμορφο ή όχι.

Απειλούσε τους γονείς της ότι θα αυτοκτονήσει αν δεν πάρει τον Κράτη. Παρακάλεσαν οι γονείς της τον Κράτη να την μεταπείσει και αυτός έκανε τα πάντα και επειδή δεν τα κατάφερε, πήρε όσα πράγματα είχε, τα έβαλε μπροστά της και είπε

«Αυτός είναι ο γαμπρός και αυτή η περιουσία του. Σκέψου και πράξε. Για να ζήσεις μαζί μου πρέπει να προσαρμοστείς σ' αυτή την ζωή»

Η κοπέλα έκανε την επιλογή της, φόρεσε τα ίδια ρούχα με τον άντρα της, και τον ακολουθούσε σε όλες τις δημόσιες εμφανίσεις και δείπνα...

«...Άν έκανε κάτι ο Θεόδωρος και δεν θεωρούνταν αδικία, δεν θα θεωρούνταν αν το έκανε και η Ιππαρχία. Ο Θεόδωρος, χτυπώντας τον εαυτό του δεν διαπράττει αδίκημα, άρα ούτε και η Ιππαρχία θα διαπράξει αν χτυπήσει τον Θεόδωρο»

«Λόγος είναι αυτό που φανερώνει τι ήταν ή τι είναι κάτι»

Σ' αυτόν που τον ρώτησε τι είδους γυναίκα να πάρει, είπε: «Αν είναι ωραία θα έχεις κοινή, αν είναι άσχημη, θα έχει ποινή»

Όταν ο ιερέας είπε πως οι μυημένοι (Ορφικά) γίνονται μέτοχοι πολλών καλών στον Άδη, είπε «Δηλαδή, τι, δεν πεθαίνεις;»

«Από την φιλοσοφία κέρδισα το να μπορώ να επικοινωνώ με τον εαυτό μου»

«Η σπουδαιότερη μάθηση είναι το να ξέρουμε να απομακρύνουμε την άγνοια»

«Να προσέχουμε τους εχθρούς, διότι είναι οι πρώτοι που αντιλαμβάνονται τα σφάλματά μας»

«Η πόλη καταστρέφεται από τους φιλόδοξους άνδρες· και ο λαός από άγνοια υποδουλώνεται στον τύραννο»

Μερικοί λένε πως ο Κροίσος, αφού φόρεσε πολλά στολίδια και κάθισε στο θρόνο του, τον ρώτησε αν έχει δει ωραιότερο θέαμα. Απάντησε «Ναι, πετεινούς, φασιανούς και παγόνια»

«Οι νόμοι μοιάζουν με ιστό αράχνης που συγκρατεί τα μικρά και αδύναμα αλλά σκίζεται από τα μεγάλα»

«Ο λόγος επισφραγίζεται από την σιωπή, και η σιωπή από τις περιστάσεις»

«Οι άνθρωποι θα έκαναν όσο το δυνατόν λιγότερες αδικίες, αν οι μη αδικημένοι υπέφεραν όσο και οι αδικούμενοι»

«Ο κορεσμός γεννιέται από τον πλούτο, και από τον κορεσμό η ύβρις»

Επαινούσε τις ελεύθερες ώρες ως το σπουδαιότερο απόκτημα

Έλεγε πως υπάρχει ένα μόνο καλό, η γνώση, και ένα κακό, η αμάθεια

Όταν ρωτήθηκε τι είναι καλύτερο, να παντρεύεται κανείς ή όχι, είπε

«Ό,τι κι αν κάνεις από τα δύο, θα το μετανιώσεις»