Πολιτική

Η σημασία του έργου του Μαρξ

Ή αλλιώς γιατί αναφέρεται σχεδόν πάντα σε πολιτικές συζητήσεις.

Οι Μαρξ και Ενγκελς είναι ένας σημαντικός σταθμός πάνω στην εξέλιξη των σοσιαλιστικών ρευμάτων, δεν είναι ούτε η αρχή ούτε το πρότυπο. Το μόνο πρότυπο είναι η κομμούνα των Παρισίων του 1871, ενώ η αρχή είναι το 1789 με τους Εμπερτιστές και τον Μπαμπέφ. Και αυτό το λέμε για συντομία, γιατί τουλάχιστον 170 επαναστάσεις με σοσιαλιστικά αιτήματα είναι καταγεγραμμένες μόνο στην κλασσική και ελληνιστική περίοδο, ενώ ο Μπακούνιν ξεκινά από την Γεωργική επανάσταση. Ο σκοπός μας εδώ δεν είναι να αναλύσουμε τον σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό αλλά να εξηγήσουμε με απλά λόγια όλα αυτά που πρέπει να ξέρει ένας πολίτης.

Πέρα από τον ίδιο τον κομμουνισμό, η μεγαλύτερη εργασία του Μαρξ είναι η κριτική στις σχέσεις εργατών, αστών, στην αστική δημοκρατία (κοινοβουλευτισμός), και στην ανάλυση πολλών γεγονότων από το 1789 (1η Γαλλική επανάσταση) και έπειτα. Αν και η κριτική του πάνω στην αστικοδημοκρατία και την ιδιοκτησία δεν είναι το ίδιο απολαυστική με αυτή των αναρχικών είναι πιο σοβαρή αποφεύγοντας τις εντυπωσιακές «κορώνες».

Αστική οικονομία ονομάζεται η οικονομία εκείνη που βασίζεται στην βιομηχανία, το εμπόριο και τις ιδιωτικές επενδύσεις κεφαλαίου. Η αστική οικονομία δημιουργήθηκε από τη βιομηχανική επανάσταση του 18ου αιώνα. Αυτή η οικονομία έφερε στο προσκήνιο την αστική τάξη που αντικατέστησε τους αριστοκράτες.

Στη σοσιαλιστική ορολογία ο όρος αστική τάξη υποδηλώνει συνήθως την άρχουσα τάξη μίας καπιταλιστικής κοινωνίας.

Αστικό σύστημα σημαίνει το σύστημα όπου διοικεί έμμεσα ή άμεσα το κεφάλαιο, δηλαδή οι εκπρόσωποι της αστικής οικονομίας, δηλαδή η αστική τάξη.

Τι σημαίνει σοσιαλισμός;

Ο σοσιαλισμός ως οικονομικό σύστημα, εκφράζει την κρατική ή τη συλλογική ιδιοκτησία των μέσων της παραγωγής (εργοστάσια και αγροκτήματα). Αυτός ο έλεγχος μπορεί να είναι είτε άμεσος - συνελεύσεις των εργαζομένων (κολεκτίβες) - είτε έμμεσος - εξ ονόματος των ανθρώπων από το κράτος. Ο σοσιαλισμός ως εξουσία λειτουργεί με εκπροσώπους άμεσα ανακλητούς και εκλεγμένους από τις γειτονιές ή/και τα μέσα παραγωγής.

Ο σοσιαλισμός δεν ενδιαφέρεται για την λεγόμενη ατομική ιδιοκτησία, δηλαδή αυτά που παράγει και κατέχει ο κάθε ένας από την δική του εργασία.

Τι είναι ο καπιταλισμός;

Η κεφαλαιοκρατία (καπιταλισμός) είναι ένα οικονομικό σύστημα στο οποίο τα μέσα της παραγωγής ανήκουν σε ιδιώτες, και το κεφάλαιο επενδύεται στην παραγωγή, το εμπόριο και τις υπηρεσίες, για το κέρδος σε μια ανταγωνιστική ελεύθερη (δηλαδή μη ελεγχόμενη από το κράτος/πολίτες) αγορά.

Ο φιλελευθερισμός σαν όρος όταν μιλάμε, σημαίνει την ελευθερία της αγοράς, δηλαδή τον αποκλεισμό της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία, και εν μέρει την ελεύθερη διακίνηση του κεφαλαίου και την κατάργηση των δασμών των εισαγόμενων προϊόντων. Τα δύο τελευταία είναι εν συντομία και αυτό που ονομάζεται παγκοσμιοποίηση.

Το πιο έντονο σημείο στην παγκοσμιοποίηση είναι η ιδιωτικοποίηση όλων των δημόσιων κλάδων. Τυπικό παράδειγμα οι ιδιωτικές φυλακές των ΗΠΑ. Το κράτος παραμένει στο τέλος μόνο ως φορέας βίας και καταστολής.

Τι είναι ο προστατευτισμός;

Ως προστατευτισμό ονομάζουμε την οικονομία που προστατεύει την παραγωγή της ουσιαστικά βάζοντας δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ταχύτατη ανάπτυξη της παραγωγής (δηλαδή νέα εργοστάσια) στην προστατευμένη οικονομία γιατί κοστίζει λιγότερο ένα προϊόν το οποίο είναι κατασκευασμένο στην τοπική αγορά από ότι το εισαγόμενο.

Όσο και να δυσαρεστήσουμε τους φιλελεύθερους αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Όλες οι καπιταλιστικές χώρες άλλωστε έτσι δημιουργήθηκαν, αλλά πιο συγκεκριμένα τρανταχτά παραδείγματα είναι η Χιτλερική Γερμανία, που από κατεστραμμένη στο μεσοπόλεμο κατάφερε να συναγωνίζεται την παραγωγή της ΕΣΣΔ. Φυσικά και η ΕΣΣΔ που από χώρα μουζίκων έγινε υπερδύναμη και πρώτη οικονομία για την περίοδο που μιλάμε, όπως αναφέρει και ο ίδιος ο Τσώρτσιλ.

Τι λένε οι σοσιαλιστές

Ένας αγρότης εργάζεται για μια μέρα και παράγει 100 πατάτες. Θα έπρεπε να του ανήκουν και οι 100, αλλά αντί γι' αυτό, δίνει τις 90 στον ιδιοκτήτη του κτήματος.

Αυτό έγινε γιατί ο ιδιοκτήτης είχε κεφάλαιο (το χωράφι) ενώ ο αγρότης όχι. Έτσι ο κεφαλαιούχος αγόρασε την «εργατική δύναμη», δηλαδή μίσθωσε με την ώρα τον αγρότη να του κάνει την εργασία γιατί ο αγρότης δεν είχε το «μέσο παραγωγής», δηλαδή το χωράφι, και δεν μπορούσε να βρει άλλο χωράφι γιατί η γη ανήκει όλη σε ιδιώτες.

* Αυτός που εργάστηκε δηλαδή πήρε το 10% ενώ αυτός που δεν εργάστηκε το 90%.

Την δεύτερη χρονιά ήρθε και άλλος αγρότης στην περιοχή, δηλαδή δημιουργήθηκε ένας νέος εργάτης. Ο κεφαλαιούχος τώρα μπορούσε να μισθώσει 2 εργάτες, αλλά χρειάζεται έναν. Κατεβάζει λοιπόν τον μισθό των αγροτών, σε 1 πατάτα, στα επίπεδα δηλαδή ίσα ίσα για να επιβιώσουν.

* Μετέτρεψε τον ελεύθερο άνθρωπο σε σύγχρονο σκλάβο.

Κομουνισμός/Αναρχισμός

Κάνουν επανάσταση οι 2 αγρότες και παίρνουν το χωράφι από τον κεφαλαιούχο, και του λένε αυτό ανήκει σε όλους μας, και εσύ δεν είσαι πια κεφαλαιούχος, είσαι αγρότης. Θα εργαζόμαστε το ίδιο όλοι και την παραγωγή του θα την μοιραζόμαστε το ίδιο.

Σοσιαλδημοκρατία

Πιάνουν τον κεφαλαιούχο από το αυτί και του λένε, εντάξει, κράτα το κεφάλαιο γιατί μας βολεύει να μην ασχολούμαστε εμείς με τις επενδύσεις και την ανάπτυξη, αλλά θα δίνεις στον εργάτη Χ πατάτες, και επειδή είναι βασικό αγαθό θα της πουλάς με Ψ τιμή, και επειδή έχουμε δική μας παραγωγή λιπασμάτων θα αγοράζεις από την δική μας παραγωγή με το ζόρι, και θα πληρώσεις για κοινωνικό κράτος ώστε όλοι να καλύπτουμε τις ανάγκες μας (δημόσια παιδεία, δημόσια υγεία, κ.α.) και θα σου πάρω ως κράτος τις εταιρείες βασικών αγαθών (π.χ. ΔΕΗ) γιατί αυτό πρέπει να ανήκει σε όλους.

Σημείωση:
Αυτοί που θέλουν να συσχετίζουν τον κομμουνισμό με τον σταλινισμό ή ότι άλλο τους έρθει στο κεφάλι, θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Το τι είναι κομμουνισμός και τι όχι, ορίζεται αποκλειστικά στο «κομμουνιστικό μανιφέστο». Οι απόψεις κομμάτων ή προσώπων είναι σαφέστατα αυθαίρετες και πολλές φορές τραγελαφικές (βλ. Τζίμερος, Βορίδης, Γεωργιάδης). Για παράδειγμα αν το ΚΚΕ έρχεται σε αντίθεση κάπου με το μανιφέστο τότε το ΚΚΕ είναι λάθος, το ανάποδο είναι αδύνατο αν δεν αλλάξουμε τον ορισμό του κομμουνισμού.

Χρήμα

Τι είναι χρήμα

Χρήμα είναι ένα μέσο ανταλλαγής προϊόντων. Αυτό μάλλον ήταν το χρήμα, σήμερα είναι περισσότερο μια ιδεατή οντότητα.

Εφόσον το χρήμα είναι μια αντιστοιχία σε προϊόντα, τι είναι η αξία ενός προϊόντος;

Δηλαδή το κόστος (πραγματική αξία) ενός προϊόντος είναι οι εργατοώρες που καταναλώθηκαν για να παραχθεί. Από αυτά καταλαβαίνουμε ότι χρήμα ουσιαστικά είναι οι εργατοώρες.

Το νόμισμα όταν εφευρέθηκε ήταν ένα υλικό αξίας (π.χ. σίδερο, ασήμι) που χρησιμοποιούνταν για ανταλλαγή. Αργότερα έφερε πάνω του σφραγίδα κάποιου βασιλιά ή πόλης οι οποίοι με αυτό τον τρόπο εγγυώνταν την καθαρότητα και την ποσότητα του υλικού. Το χαρτονόμισμα τώρα, ήταν απόδειξη ότι κατέχεις το ποσό που αναγράφεται. π.χ. Όταν έδινες ένα ποσό 100 δραχμές σε μια τράπεζα, για φύλαξη, αυτή σου έδινε αυτή την απόδειξη. Μέχρι πρόσφατα στα χαρτονόμισμα αναγραφόταν ότι υπάρχει αντιστοιχία σε ένα πραγματικό υλικό.

Σήμερα το χρήμα αντιστοιχεί σε χρέος. Η αξία του νομίσματος από μόνη της είναι ασήμαντη. Η αξία του νομίσματος καθορίζεται από την προσφορά και την ζήτηση σε μια ιδεατή αξία που υπάρχει μόνο στα μυαλά των αγοραστών και των πωλητών του.

Με το να πληρωνόμαστε την εργασία μας σε ευρώ, δημιουργούμε ζήτηση του νομίσματος, δηλαδή δίνουμε αξία στο νόμισμα, είμαστε οι αγοραστές του και οι τράπεζες οι πωλητές του. «Η πίστη - ότι το ευρώ έχει αξία γιατί ζητάμε να πληρωθούμε σε αυτό - αυτή κάνει τους ανθρώπους να εργάζονται για να το αποκτήσουν.»... Με νόμους είμαστε υποχρεωμένοι να αποδεχόμαστε το εικονικό χρήμα και να το χρησιμοποιούμε στις συναλλαγές μας. Είναι τόσο γελοίο όσο ακούγεται.

Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ή ΑΕΠ) είναι το σύνολο όλων των προϊόντων και αγαθών που παράγει μια οικονομία, εκφρασμένο σε χρηματικές μονάδες.

Πληθωρισμός είναι η συνεχής αύξηση του γενικού επιπέδου των τιμών μιας οικονομίας μέσα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Ο πληθωρισμός με αρνητικό πρόσημο λέγετε αποπληθωρισμός. Όταν οι αυξήσεις των μισθών είναι αντίστοιχες του πληθωρισμού ο εργαζόμενος δεν ζημιώνετε, παρά μόνο αυτός που έχει καταθέσεις.

Ο όρος ανάπτυξη στα οικονομικά αναφέρεται στην αύξηση της πραγματικής παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών σε μία οικονομία με την πάροδο του χρόνου (μετρώντας το ΑΕΠ). Οικονομική ανάπτυξη δεν σημαίνει αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου.

Η ανταγωνιστικότητα είναι ο λόγος παραγωγής / κόστος εργασίας. Από εδώ βλέπουμε ότι το κόστος εργασίας πάντα θα τείνει προς τον κατώτατο μισθό. Σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία αυτό σημαίνει μισθούς Κίνας και παροχές Ουγκάντας.

Επένδυση ονομάζεται η δέσμευση κεφαλαίων για ένα χρονικό διάστημα, η οποία αναμένεται να αποφέρει πρόσθετα κεφάλαια στον επενδυτή.

Αγορές ονομάζονται οι τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα οποία ανταλλάσσουν τίτλους (ομόλογα, ασφάλιστρα, οτιδήποτε) με σκοπό το κέρδος. Οι αγορές κάθε άλλο παρά παντοδύναμες είναι, πρέπει να παίζεις στο παιχνίδι τους για να έχουν αξία. Χώρες όπως η Κίνα, η Αργεντινή, η Βενεζουέλα, η Κούβα κ.α. το έχουν αποφύγει χωρίς επιπτώσεις.

Τα τραστ προέρχονται από συγχώνευση υφισταμένων ήδη επιχειρήσεων. Οι συγχωνευόμενες επιχειρήσεις χάνουν την αυτοτέλειά τους (νομική ύπαρξή τους), καθώς και την αυτόνομη διοίκησή τους.

Μια συγκεκαλυμμένη ή εμφανής συνεργασία ομοειδών εξ αντικειμένου επιχειρήσεων που αποβλέπουν στην ολιγοπωλιακού χαρακτήρα συμπεριφορά δεσμεύοντας έτσι ολόκληρο τον κλάδο ονομάζεται καρτέλ.

Όλες οι Κεντρικές Τράπεζες του κόσμου πλην αυτών της Κίνας, Κούβας και Βενεζουέλας είναι ιδιωτικές. Η εκχώρηση της έκδοσης χρήματος από τα κράτη σε ιδιώτες, είναι και το χαρακτηριστικό της παράδοσης της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας στους τραπεζίτες (μεγαλοαστούς).

Το κράτος εκδίδει Ομόλογα δηλαδή αποδέχεται (ομολογεί) ότι έχει ισόποσο χρέος προς την τράπεζα και η κεντρική τράπεζα στηριζόμενη σε αυτή την ομολογία δημιουργεί χρήμα από το μηδέν το οποίο μάλιστα δανείζει με τόκο και το πληρώνουμε εμείς, οι φορολογούμενοι, φυσικά.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τώρα, δεν δανείζει τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης. Χωρίς Ευρωομόλογο, οι χώρες της Ευρωζώνης αναγκάζονται να δανείζονται - αφού δεν μπορούν να κόψουν δικό τους χρήμα - από το μπουρδέλο του καπιταλισμού, αυτό που τα ΜΜΕ ονομάζουν «αγορές», με τόκο βέβαια.

Όλα τα κράτη έχουν δικαίωμα έκδοσης δικού τους νομίσματος, αλλά μόνο τα υποτελή στο κεφάλαιο δανείζονται αντί να κάνουν χρήση του δικαιώματός τους. Όταν δανείζεσαι από την κρατική τράπεζα, δανείζεσαι από τους πολίτες σου, όταν δανείζεσαι από ιδιωτικές τράπεζες δανείζεσαι από τοκογλύφους δηλαδή κλέβεις τους πολίτες σου και παραδίνεις τα κλοπιμαία στην διεθνή μαφία. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Ελλάδα και γι αυτό όχι μόνο δεν πρέπει να πληρωθεί το χρέος (άλλωστε το 1/3 έχει δωθεί για την στήριξη των τραπεζών) αλλά να απαιτηθεί να επιστρέψουν κεφάλαια και τόκοι.

Η δημιουργία χρήματος (κόψιμο χρήματος) από την κεντρική τράπεζα έχει ως αποτέλεσμα την υποτίμηση του νομίσματος της χώρας (υποτίμηση ως προς τα άλλα του εξωτερικού) και άρα και του κρατικού χρέους το οποίο μετρείται με το τοπικό νόμισμα. Η υποτίμηση του νομίσματος κάνει τα προϊόντα της χώρας πιο ανταγωνιστικά χωρίς μείωση των μισθών στην εσωτερική αγορά. Τα εισαγόμενα όμως όπως το πετρέλαιο ακριβαίνουν.

Δημοκρατία

Τι είναι δημοκρατία

Δημοκρατία σημαίνει λαϊκή κυριαρχία. Το ανώτατο όργανο είναι η συνέλευση (ή οι συνελεύσεις) των πολιτών. Η συνέλευση και τα λαϊκά δικαστήρια (Ηλιαία) ήταν πάνω από τους νόμους. Όχι όμως πάνω από το σύνταγμα (με εξαίρεση την συνέλευση υπό περιπτώσεις). Οι δικαστές ορκίζονταν να πράττουν κατά συνείδηση, ενώ σε περίπτωση κακοδικίας πάντα υπήρχε και η λύση της συνέλευσης.

Η δημοκρατία δεν έχει αντιπροσώπους, δεν έχει ούτε καν εκλογές, ο στόχος της είναι να έχει μια αναλογική εκπροσώπηση (ομάδα κληρωτών πολιτών) αν όχι πλήρης (συνέλευση πολιτών). Επίσης στην δημοκρατία δεν υπάρχουν μόνιμες θέσεις λειτουργών. Παράδειγμα γι αυτά τα δύο είναι η Ηλιαία. Σε μια τυπική δίκη υπήρχαν 50 δικαστές οι οποίοι είχαν επιλεχτεί με κλήρο και είχαν δικαίωμα να ασκήσουν αυτή την ιδιότητα μόνο για 1 χρόνο.

Έτσι πάνω/κάτω λειτούργησε το σύστημα μέχρι την βίαιη πτώση του από τους Μακεδόνες. Υπήρχαν και εξαιρέσεις (π.χ. οι στρατηγοί - που αντίθετα με σήμερα, δεν είχαν στράτευμα - εκλέγονταν, για ένα χρόνο βέβαια). Αναλυτικά δείτε στην βιβλιογραφία.

Κοινοβουλευτισμός

Στη Δημοκρατία οι πολίτες ασκούν εξουσία, στον Κοινοβουλευτισμό - μια Αγγλική εφεύρεση - η εξουσία ασκείται από αντιπροσώπους. Οι αντιπρόσωποι αυτοί υποτίθεται ότι είναι επιλογή του λαού ανά περιοχή, στην πραγματικότητα όμως είναι προνομιούχοι που τους επιβάλει το αντίστοιχο κόμμα. Έτσι οι πολίτες ουσιαστικά επιλέγουν την «ονομαστική» πολιτική του κάθε κόμματος. Στην δημοκρατία, οι πολίτες που τους είχε δοθεί κάποια εξουσία (για ενός χρόνου θητεία πάντα), έπρεπε στο τέλος της θητείας τους να «δώσουν λόγο» στην συνέλευση για τα πεπραγμένα τους. Στον κοινοβουλευτισμό οι αξιωματούχοι δεν δίνουν λόγο πουθενά με αποτέλεσμα να μην εφαρμόζουν καν την πολιτική για την οποία εκλέχτηκαν.

Αστική δημοκρατία

H αστική «δημοκρατία» - που συχνά αποκαλείται αστική δικτατορία - λέγετε το κοινοβουλευτικό σύστημα σε καπιταλιστική οικονομία. Οι νόμοι εξυπηρετούν τα προνόμια των αστών. Η δικαιοσύνη και η αστυνομία επιβάλει τους νόμους τους.

Ο χρηματισμός για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγαλοαστών είναι κανόνας - de facto - από την ύπαρξη της αστικής δημοκρατίας. Οι «μη συνεργάσιμοι» της πολιτικής εξουσίας, απομακρύνονται, εκβιάζονται ή εκτελούνται (JFK). Στις ΗΠΑ ειδικά τα πράγματα είναι χειρότερα, οι υποψήφιοι εκεί χρηματίζονται φανερά (υποστήριξη προεκλογικής καμπάνιας) πριν εκλεγούν ώστε να ξέρουν και για ποιούς θα εργαστούν.

Όποιος δεν το βλέπει αυτό και πιστεύει στις νεράιδες που του μάθανε οι αστοί στο σχολείο, μπορεί να δοκιμάσει το βιβλίο του Μπογιόπουλου που αναφέρει αρκετές δεκάδες παραδείγματα, αλλά κι αυτά είναι ελάχιστα με το πόσα ξέρουμε.